Przeszczep nerki

Czym jest przeszczep nerki?

Wielu pacjentów, choć nie wszyscy, cierpiących na przewlekłą chorobę nerek to odpowiedni kandydaci do przeszczepu. Zatem pierwszym krokiem przed podjęciem decyzji o przeszczepie nerki jest omówienie przez pacjenta swojej sytuacji osobistej z nefrologiem. Przed wydaniem zalecenia odnośnie przeszczepu lekarz dokona oceny szeregu aspektów ogólnego stanu zdrowia i nerek pacjenta.

Jeśli nefrolog stwierdzi, że pacjent jest dobrym kandydatem do przeszczepu, konieczne będzie wykonanie niezbędnych badań i testów. Następnie lekarz umieści pacjenta na krajowej liście oczekujących na przeszczepienie narządu, aby otrzymać nerkę od osoby zmarłej. Możliwe są także transplantacje od dawców żywych.

Zgodność to podstawa

Do pomyślnego przeprowadzenia zabiegu przeszczepu konieczna jest zgodność pomiędzy biorcą i dawcą narządu. Oznacza to, że obie strony wykazują zgodność grupy krwi i zgodność tkankową, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko odrzucenia nerki dawcy przez organizm biorcy. W celu potwierdzenia zgodności przed operacją wykonuje się szereg badań laboratoryjnych.

Opcje dotyczące uzyskania nerki

Nerkę dawcy można otrzymać na dwa sposoby: od żywej osoby lub od zmarłego dawcy. Żywi dawcy to zazwyczaj osoby z rodziny pacjenta – rodzic lub brat albo siostra – lub osoba bliska pacjentowi, jak na przykład ktoś z grona przyjaciół lub małżonek czy małżonka.

Główną zaletą w przypadku przeszczepu nerki od żywej osoby jest oszczędność czasu. Procedurę przeszczepu można rozpocząć niezwłocznie po znalezieniu osoby wykazującej zgodność z biorcą oraz chęć do oddania narządu.

Decyzja o oddaniu nerki powinna być dokładnie przemyślana. Dawca powinien mieć świadomość ryzyka związanego z operacją usunięcia zdrowej nerki oraz tego, że konieczne jest monitorowanie pooperacyjne w celu upewnienia się, że pozostała nerka w sposób odpowiedni odfiltrowuje zbędne produkty przemiany materii z organizmu.

W przeciwieństwie do sytuacji omówionej powyżej, oczekiwanie na nerkę od osoby zmarłej, zazwyczaj ofiary wypadku, wymaga cierpliwości.

Po umieszczeniu nazwiska pacjenta na Krajowej Liście Oczekujących na przeszczepienie narządu, nie wiadomo, jak długi będzie czas oczekiwania na dostępność zgodnego dawcy nerki.

Niekiedy czas oczekiwania jest krótki. Ale realnie możliwe jest, że czas oczekiwania potrwa kilka lat – chociaż średni czas oczekiwania różni się w zależności od kraju.

Na sali operacyjnej

Kolejnym krokiem, po znalezieniu nerki dawcy, jest operacja. Narządy są bardzo wrażliwe i z tego względu operacja musi być wykonana w możliwie jak najkrótszym czasie od momentu pobrania nerki. Jeśli pacjent znajduje się na liście oczekujących, w momencie pobrania odpowiedniej nerki otrzyma on powiadomienie o gotowości do przeprowadzenia operacji przeszczepu nerki. Z tego względu pacjent musi być zawsze łatwo dostępny pod telefonicznym numerem kontaktowym.

Po dokonaniu ostatecznej oceny i stwierdzeniu, że nerka nadaje się do przeszczepu, można rozpocząć operację. Jeśli nerki pacjenta nie stanowią źródła infekcji, chirurg zazwyczaj wybierze opcję ich pozostawienia. Nowa nerka zostaje po prostu umieszczona w ich sąsiedztwie w jamie brzusznej i podłączona do tętnicy i żyły pacjenta. Pozwala to na przepływ krwi przez ten narząd i umożliwia wytwarzanie moczu przez organizm.

Możliwe powikłania

Elementem podejmowania świadomej decyzji dotyczącej przeszczepu jest uzyskanie wiedzy na temat potencjalnych zagrożeń. Ze wszczepieniem nerki dawcy wiążą się trzy podstawowe zagrożenia: odrzucenie przeszczepu, zaburzenia funkcji narządu i problem z żywotnością narządu.

Po wykonaniu przeszczepu konieczne jest przyjmowanie pewnych leków, w tym leków immunosupresyjnych, w celu zmniejszenia ryzyka odrzucenia przeszczepu. Pacjent musi bezwzględnie przyjmować wszystkie leki przepisane przez nefrologa, aby zmniejszyć to ryzyko do absolutnego minimum. Jednakże ze względu na fakt, że leki te hamują funkcjonowanie układu odpornościowego, pacjent po operacji musi koniecznie zadbać o stan swojego zdrowia.

Pod względem funkcjonalności niektóre nerki od dawców natychmiast podejmują pracę, podczas gdy w przypadku innych może to potrwać kilka dni. Jeśli pacjent należy do tej ostatniej grupy, konieczne może być wykonywanie dializy do momentu podjęcia normalnej pracy przez nową nerkę. Sytuacja tego typu zdarza się dość często i nie stanowi bezpośredniego powodu do niepokoju odnośnie powodzenia operacji przeszczepu.

Jeśli chodzi o żywotność nerki dawcy, przeciętnie okres ten wynosi od 10-15 lat. Wynika to z faktu, że funkcjonalność nerki wraz z upływem czasu powoli się zmniejsza. Po upływie tego okresu pacjent ma zawsze do wyboru możliwość korzystania z dializy lub znalezienia drugiej nerki: od żywego dawcy lub za pośrednictwem Krajowej Listy Oczekujących.

Pomimo że istnieje możliwość wystąpienia powikłań, nie należy się nimi przedwcześnie przejmować. Lekarz nefrolog zapewni pacjentowi najlepszą możliwą terapię przed, podczas i po wykonaniu zabiegu przeszczepu i z nim należy konsultować wszelkie możliwe pytania lub wątpliwości.

Dokonanie właściwego wyboru

Decyzja o przeszczepieniu narządu to kwestia bardzo osobista – wymagająca od pacjenta czasu i zastanowienia. Można zacząć od rozmowy z nefrologiem na temat własnej sytuacji. Jeśli zarówno lekarz, jak i pacjent zgodnie uznają, że przeszczep stanowi odpowiednią alternatywę, zawsze istnieje możliwość umieszczenia pacjenta na liście oczekujących (w przypadku braku żyjącego dawcy) i wykorzystania czasu poprzedzającego zabieg na dogłębniejsze zastanowienie się nad tą decyzją.

Pomocne w podjęciu decyzji może być skonsultowanie się z innymi osobami na temat zalet i wad zabiegu przeszczepienia narządu.

Tymczasem pacjent może być pewien pełnego wsparcia ze strony zespołu NephroCare. Niezależnie od sytuacji zawsze zapewnimy pacjentowi najlepszą opiekę w zakresie dializowania – gdy jest ono konieczne o dowolnej porze i w dowolnym miejscu. Oferujemy również pacjentom wsparcie i doradztwo w zakresie przeszczepów.

W sekcji poświęconej historiom pacjentów można również przeczytać na temat pacjenta z Węgier, u którego przeprowadzono zabieg przeszczepu i który dzieli się z nami swoimi doświadczeniami.